Zakończył się III kwartał 2021 r. Co to oznacza dla podatników akcyzy? Za ten kwartał podatnicy mają obowiązek złożenia po raz pierwszy nowych deklaracji kwartalnych, które dotyczą wyrobów zwolnionych od akcyzy bądź opodatkowanych zerową stawką i wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym. Kto, w jakim terminie i pod jakimi warunkami składa te deklaracje – o tym w niniejszym wpisie oraz e-booku.
Nowe deklaracje kwartalne
1 lipca 2021 r. weszła w życie nowelizacja ustawy akcyzowej (ustawa z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw; Dz. U. z 2021 r. poz. 694). Oprócz uregulowania obowiązku przesyłania do organów podatkowych deklaracji w formie elektronicznej, wprowadzono również dwie nowe deklaracje kwartalne:
AKC-KZ - deklaracja dotycząca wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy lub opodatkowanych zerową stawką akcyzy (wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym)
AKC-UAKZ – deklaracja dotycząca wewnątrzwspólnotowego nabycia poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyrobów objętych zerową stawką akcyzy (wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy o podatku akcyzowym).
Obowiązek składania ww. deklaracji wynika z art. 24e oraz z art. 78 ust. 1 pkt 3b zmienionej ustawy o podatku akcyzowym. Przepisy te zaczęły obowiązywać od 1 lipca 2021 r., jednakże ustawodawca wprowadził w tym zakresie regulację przejściową. Zgodnie z nią obowiązek składania ww. deklaracji pojawia się począwszy od deklaracji składanej za trzeci kwartał 2021 r. Uwzględniając ustawowe terminy, pierwszą deklarację w tym zakresie (czyli za trzeci kwartał 2021 r.) należy złożyć odpowiednio do 25 listopada (AKC-KZ) oraz do 10 listopada 2021 r. (AKC-UAKZ).
Przy czym obowiązek ten nie obejmuje osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Kogo dotyczy nowy obowiązek składania deklaracji AKC-KZ?
Nowy obowiązek składania deklaracji AKC-KZ dotyczy zasadniczo podmiotów dokonujących czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą w odniesieniu do wyrobów objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na przeznaczenie lub wymienionych w załączniku nr 2 wyrobów objętych stawką 0 PLN.
Deklaracja AKC-KZ będzie zatem musiała być złożona m.in. w przypadku dokonywania na rzecz FNW sprzedaży wyrobów węglowych objętych zwolnieniem od akcyzy lub też w przypadku zużycia wyrobów wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy objętych stawką 0 PLN do produkcji innych wyrobów.
Co istotne, nowy obowiązek składania deklaracji AKC-KZ nie powinien objąć podmiotów dokonujących zużycia wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy – np. podmiotów zużywających oleje smarowe nabywane na własne potrzeby w zwolnieniu od akcyzy czy też finalnych nabywców węglowych nabywających wyroby węglowe zwolnione od akcyzy.
Kiedy nie składać deklaracji AKC-KZ?
Ministerstwo Finansów 15 czerwca 2021 r. opublikowało wyjaśnienia dotyczące zmian w deklaracjach akcyzowych. Zgodnie z nimi deklaracje AKC-KZ nie dotyczą podatników, którzy składają dla danego wyrobu deklaracje miesięczne (bądź kwartalne – np. AKC-WW), w których wykazywana jest kwota akcyzy do zapłaty. Przy czym w myśl stanowiska zaprezentowanego przez Ministerstwo Finansów, w takim przypadku w składanej deklaracji należy ująć zarówno wyroby efektywnie opodatkowane akcyza pozytywną, jak i podlegające opodatkowaniu według stawki 0 PLN oraz wyroby objęte zwolnieniem od akcyzy.
Dla przykładu, pośredniczący podmiot węglowy dokonujący sprzedaży wyrobów węglowych zwolnionych od akcyzy oraz opodatkowanych efektywnie akcyzą, powinien być zobligowany wyłącznie do złożenia deklaracji AKC-WW, w której powinien ująć zarówno sprzedaż wyrobów niepodlegających zwolnieniu od akcyzy jak i sprzedaż realizowaną w zwolnieniu. Podmiot ten nie powinien jednakże być zobligowany do złożenia nowej deklaracji AKC-KZ. Obowiązek złożenia takiej deklaracji AKC-KZ może jednak pojawić się po stronie PPW, który sprzedaje wyroby węglowe wyłącznie na rzecz podmiotów korzystających ze zwolnienia od akcyzy (nie realizuje zatem czynności podlegających efektywnemu opodatkowaniu akcyzą).
Stanowisko Ministerstwa jest zrozumiałe i korzystne dla podatników, gdyż nie zmusza ich do składania dwóch osobnych deklaracji. Co więcej analogiczne podejście zostało zaprezentowane również przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej (pismo z dnia 9 sierpnia 2021 r., nr 0111-KDIB3-3.4013.141.2021.1.JS), w której organ potwierdził, że w przypadku podatników deklarujących wyroby opodatkowane stawką pozytywną obowiązek składania nowych deklaracji kwartalnych nie powstanie.
Powyższe pisma, jakkolwiek korzystne dla podatników, nie znajdują oparcia w literalnym brzmieniu ustawy o podatku akcyzowym. Dlatego też zostały już podjęte działania legislacyjne w tym zakresie – w projekcie zmian w ustawie akcyzowej zaproponowano wprowadzenie przepisu, który wprost wskazywałby na brak obowiązku składania kwartalnych deklaracji AKC-KZ przez podmioty obowiązane do składania w odniesieniu do danego wyrobu „tradycyjnych” deklaracji, w których ujmowana jest kwota akcyzy do zapłaty (Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw z dnia 29 czerwca 2021 r., nr z wykazu: UC 83).
Dodatkowo na etapie projektowym znajduje się rozporządzenie z nowymi wzorami deklaracji akcyzowych (projekt z dnia 29 września 2021 r., nr z wykazu: 414). Zaproponowane wzory korespondują z powyższym stanowiskiem odnośnie braku obowiązku składania deklaracji kwartalnych.
Dodatkowe wątpliwości związane z deklaracjami kwartalnymi
Z uwagi na nieprecyzyjne sformułowania zawarte w ustawie o podatku akcyzowym oraz opisane powyżej stanowisko (nieznajdujące oparcia w literalnym brzmieniu stosownych przepisów) w praktyce pojawia się szereg wątpliwości dotyczących zakresu obowiązku składania nowych deklaracji AKC-KZ. W szczególności nie jest jasne, jak należy postąpić, jeśli dany kwartał obejmuje zarówno miesiące, w których nie były realizowane czynności podlegające efektywnemu opodatkowaniu akcyzą oraz miesiące, w których realizowane były czynności skutkujące powstaniem obowiązku efektywnej zapłaty podatku. Czy podatnik powinien złożyć za dany miesiąc „tradycyjną” deklarację miesięczną i wykazać w niej brak podatku należnego? Jeśli zaś należałoby złożyć deklarację AKC-KZ, to czy powinny w niej być ujęte wszystkie czynności zwolnione zrealizowane w danym kwartale czy tylko czynności zrealizowane w miesiącu (bądź miesiącach), w których dany podmiot nie wykonał czynności podlegającej efektywnemu opodatkowaniu akcyzą?
Ponadto w praktyce niektórych lokalnych urzędów skarbowych można spotkać się z podejściem, w myśl którego w deklaracjach należałoby ujmować również zdarzenia niestanowiące w ogóle czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą – np. sprzedaż wyrobów węglowych na rzecz pośredniczącego podmiotu węglowego. Takie podejście nie znajduje jednakże jakiegokolwiek uzasadnienia w brzmieniu obowiązujących przepisów, jak również w opublikowanych wyjaśnieniach Ministerstwa Finansów czy dotychczas wydanych indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego.
Co dalej?
Jak zatem widać, nowe regulacje mogą nastręczać licznych wątpliwości interpretacyjnych. Co więcej, również organy podatkowe nie wypracowały jeszcze jednolitego podejścia do niektórych spośród zagadnień wynikających z wprowadzonej nowelizacji. Dlatego też, warto z odpowiednim wyprzedzeniem zweryfikować, czy i w jakim zakresie nowe obowiązki mogą wpłynąć na prowadzoną działalność gospodarczą. Zwłaszcza, że na potrzeby sporządzenia nowej deklaracji AKC-KZ konieczne może być zebranie danych, które dotychczas nie były monitorowane czy też agregowane w ramach przedsiębiorstwa.
O tym jak należy wypełnić deklarację kwartalną AKC-KZ przeczytasz w naszym