29 października 2021 r. Sejm rozpatrzył poprawki Senatu do przepisów tzw. Polskiego Ładu, czyli projektu ustawy wprowadzającej szerokie zmiany m.in. w ustawach podatkowych. Coraz bardziej prawdopodobne, że większość zmian wynikających z przepisów Polskiego Ładu zostanie już wprowadzona od 1 stycznia 2022 r., w tym zmiany dotyczące również przepisów podatku VAT. Jedną z takich zmian jest wprowadzenie nowej kategorii podatników VAT – grup VAT.
Grupa VAT – co to jest?
Grupa VAT ma być nową kategorią podatników VAT – obejmujących wiele podmiotów, traktowanych dla celów VAT jako jeden podatnik (podobnie jak dla celów podatku dochodowego traktowane są obecnie podatkowe grupy kapitałowe).
Zgodnie z zaprezentowaną w projektowanych przepisach definicją jako grupę VAT będą mogły tworzyć
podmioty powiązane finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie. W skład takiej grupy VAT wchodzić będą mogły zarówno podmioty posiadające siedzibę w Polsce jak i podatnicy nieposiadający siedziby na terytorium kraju, prowadzący działalność w Polsce za pośrednictwem oddziału przedsiębiorstwa położonego w Polsce.
Rozwiązanie to będzie mało charakter fakultatywny – podmioty spełniające warunki określone w ustawie będą mogły samodzielnie zadecydować, czy chcą utworzyć grupę VAT czy funkcjonować jako odrębni podatnicy VAT na dotychczasowych zasadach. Dla utworzenia grupy VAT niezbędne będzie przy tym zawarcie stosownej umowy i dokonanie niezbędnej rejestracji – ze wskazaniem podmiotu reprezentującego grupę przed organami podatkowymi.
Jak to będzie działać?
Utworzenie grupy VAT będzie dawało możliwość neutralnego rozliczania transakcji pod względem VAT między członkami takiej grupy oraz zmniejszy obowiązki administracyjne wynikające z tych transakcji. Należy bowiem zauważyć, iż:
dostawy towarów i świadczenie usług pomiędzy podmiotami należącymi do grupy VAT nie będą stanowić czynności podlegających opodatkowaniu;
dostawy i usługi w ramach grupy VAT nie będą dokumentowane fakturami VAT,
w ramach grup VAT nie będzie obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności czy weryfikacji kontrahenta w wykazie podatników,
w ramach grupy VAT nastąpi zbiorcze rozliczanie VAT i sporządzanie zbiorczego pliku JPK_VAT dla całej grupy VAT przez przedstawiciela tej grupy
Dostawy towarów i świadczenia usług wykonywane przez członków grupy VAT na rzecz podmiotów niewchodzących w jej skład będą natomiast traktowane jako dokonane przez grupę VAT. Analogicznie dostawy towarów czy świadczenie usług na rzecz poszczególnych podmiotów wchodzących w skład grupy – będą traktowane jako dokonane na rzecz grupy VAT.
Transakcje pomiędzy podmiotami wchodzącymi w skład grupy VAT będą podlegały natomiast obowiązkowi uproszczonego ewidencjonowania w postaci elektronicznej.
Co więcej?
Grupy VAT zostały już wprowadzone i funkcjonują w wielu państwach członkowskich Unii Europejskiej. Dlatego też wprowadzenie grup VAT w Polsce należy traktować jako dobry krok, w szczególności w zakresie poprawienia konkurencyjności polskiego systemu podatkowego. Biorąc pod uwagę, że głównym celem jest zneutralizowanie transakcji pomiędzy członkami takiej grupy VAT oraz zmniejszenie obciążeń administracyjnych, rozwiązanie to może być korzystne dla wielu podmiotów funkcjonujących na rynku.
Niemniej przed wdrożeniem tego rozwiązania warto rozważyć całościowo, jakie będą długoterminowe konsekwencje utworzenia takiej grupy – przy uwzględnieniu m.in. prawa do odliczenia VAT naliczonego przez poszczególne podmioty, planów restrukturyzacyjnych czy reorganizacyjnych.