1 stycznia 2022 r. wchodzi w życie ogromny pakiet zmian w podatkach – „Polski Ład”. Jednym z przewidzianych w nim rozwiązań jest wprowadzenie do ustawy o CIT minimalnego podatku dochodowego, określanego też jako tzw. podatek przychodowy. Będzie on obliczany w skali roku i w założeniu ma przeciwdziałać luce budżetowej związanej z CIT. Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, nowa danina publiczna ma uderzyć głównie w duże korporacje zagraniczne, unikające płacenia podatku dochodowego lub odprowadzające go w zakresie niewspółmiernym do rzeczywiście uzyskiwanych przychodów.
Wątpliwości wzbudza jednak brak wprowadzenia kryterium, które pozwoliłoby ograniczyć obowiązek zapłaty tylko do wspomnianych dużych podatników. Mniejsze przedsiębiorstwa, niezależnie od wysokości obrotów czy liczby zatrudnianych pracowników również potencjalnie mogą zostać obciążone minimalnym podatkiem dochodowym.
Kto zapłaci nowy podatek?
Wprowadzone regulacje obejmą:
spółki podlegające opodatkowaniu CIT w Polsce (wszystkie spółki handlowe bez spółki partnerskiej oraz niektórych spółek jawnych),
podatkowe grupy kapitałowe oraz
podmioty zagraniczne posiadające w Polsce zakład,
które w danym roku podatkowym poniosły stratę (inną niż z zysków kapitałowych) lub dla których udział dochodów w przychodach (innych niż z zysków kapitałowych) wyniósł więcej niż 1%.
Oznacza to, że za 2022 r. ww. podatnicy będą obciążeni minimalnym podatkiem, jeżeli wykażą stratę lub rentowność większą niż 1%. Przy dokonywaniu ww. obliczeń nie uwzględnia się jednak zaliczonych w danym roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów kosztów wynikających z nabycia, wytworzenia lub ulepszenia środków trwałych. W kalkulacji nie bierze się też pod uwagę przychodów i kosztów związanych z realizacją transakcji, w której ustalona cena wynikała z przepisów prawa a jej realizacja zakończyła się poniesieniem straty lub marży nie większej niż 1%.
W konsekwencji w niektórych przypadkach przy niskim dochdochodzie lub stracie podatnicy mogą nie być zobowiązani do zapłaty podatku minimalnego.
Kogo nie obejmie minimalny podatek?
Ustawodawca dodatkowo uregulował, że z opodatkowania minimalnym podatkiem dochodowym wyłączone będą niektóre spółki i podmioty zagraniczne posiadające zakład w Polsce. Do katalogu tego zalicza się:
podatników, którzy rozpoczęli działalność – przez pierwsze 3 lata podatkowe,
przedsiębiorstwa finansowe,
podatników, którzy względem poprzedniego roku podatkowego zanotowali 30-procentowy spadek przychodów,
podatników, których udziałowcami, akcjonariuszami albo wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne i którzy nie posiadają udziałów lub praw majątkowych w innych podmiotach,
podatników, których większość przychodów w danym roku pochodzi z wydobywania kopalin lub transportu międzynarodowego z wykorzystaniem statków morskich lub powietrznych
podatników, którzy wchodzą w skład grupy co najmniej 2 spółek, w której jedna spółka posiada przez cały rok podatkowy bezpośrednio 75% udziałów w pozostałych spółkach z tej grupy o ile:
rok podatkowy spółek obejmuje ten sam okres oraz
udział łącznych dochodów w łącznych przychodach tych spółek w danym roku podatkowym jest większy niż 1%,
podatników opodatkowanych ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych (estońskim CIT).
Ile trzeba będzie zapłacić?
Stawka podatku wyniesie 10% podstawy opodatkowania.
Podatnik, który za dany rok podatkowy będzie zobowiązany do zapłaty zarówno podatku minimalnego, jak i „podstawowego” podatku dochodowego będzie mógł pomniejszyć podatek minimalny o kwotę CIT należnego za ten sam okres.
Dodatkowo ustawodawca przewidział szczególny mechanizm odliczenia możliwy do zastosowania przez kolejne 3 lata podatkowe następujące po roku, za który nowy podatek został zapłacony. Podatnicy będą mogli odliczyć zapłacony uprzednio podatek minimalny od płaconego CIT.
Od czego płacimy podatek? – od części przychodów i… wydatków!
Podstawę opodatkowania ustala się poprzez zsumowanie:
4% wartości przychodów spółki niepochodzących z zysków kapitałowych,
kosztów finansowania dłużnego poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych w części, w jakiej przekraczają one wartość 30% EBITDA,
wartości odroczonego podatku dochodowego wynikającej z ujawnienia w rozliczeniach podatkowych niepodlegającej dotychczas amortyzacji wartości niematerialnej i prawnej w zakresie, w jakim skutkuje ona zwiększeniem zysku brutto albo zmniejszeniem straty brutto,
kosztów wymienionych w uchylonym przez „Polski Ład” art. 15e ustawy o CIT* w części, w jakiej przekraczają one sumę 3 mln PLN oraz kwotę stanowiącą 5% EBITDA, jeżeli:
są ponoszone na rzecz podmiotów powiązanych,
są ponoszone na rzecz podmiotów z rajów podatkowych lub
są ponoszone na rzecz podmiotu niepowiązanego, lecz rzeczywistym właścicielem należności lub jej części jest podmiot powiązany lub podmiot z raju podatkowego.
* W pkt 4 chodzi o koszty określonych usług niematerialnych, należności poniesionych za korzystanie z wartości niematerialnych i prawnych oraz koszty przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika.
Jak się przygotować?
W pierwszej kolejności zachęcamy do rozważenia możliwości zastosowania jednej z kategorii wyłączeń z opodatkowania minimalnym podatkiem dochodowym. Jeżeli takie wyłączenie nie przysługuje, aby uniknąć zaskoczenia i wstrząsu finansowego przy płatności podatku za 2022 r. zalecamy bieżące monitorowanie, czy Państwa firma nie ponosi straty podatkowej lub nie wykazuje rentowności mniejszej niż 1%. W przypadku identyfikacji potencjalnego obowiązku zapłaty minimalnego podatku, być może warto rozważyć dokonanie odpowiednich zabezpieczeń finansowych.
Jeżeli potrzebują Państwo pomocy w ustaleniu kwestii podlegania minimalnemu opodatkowaniu lub w przeprowadzeniu stosownych kalkulacji, zapraszamy do kontaktu z naszymi ekspertami.