Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (który wpłynął do Sejmu pod nr druku 3025) potocznie zwany jako SLIM VAT 3 został w piątek 26 maja 2023 r. przegłosowany. Sejm głosował nad technicznymi poprawkami Senatu i przyjął ustawę, a 1 czerwca podpisał ją Prezydent RP Ustawa wchodzi w życie 1 lipca 2023 r. z niektórymi wyjątkami. Poniżej podsumowaliśmy dla Państwa najważniejsze zmiany z pakietu SLIM VAT 3.
Mały podatnik
Dotychczas małymi podatnikami na gruncie VAT byli podatnicy, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro. Od 1 lipca nastąpi podwyższenie limitu sprzedaży małego podatnika do 2 000 000 euro.
Przypomnijmy, że największymi zaletami posiadania statusu małego podatnika jest na gruncie VAT możliwość stosowania tzw. metody kasowej oraz możliwość składania deklaracji kwartalnej.
Kurs walut dla faktur korygujących
Wprowadzone przepisy doprecyzowują zasady stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących w przypadku, gdy faktura została wystawiona w walucie obcej - kurs przyjmowany do przeliczenia kwoty korekty podstawy opodatkowania na fakturze korygującej będzie zasadniczo powieleniem kursu przyjmowanego dla pierwotnego rozliczenia (kwestie te będzie regulował art. 31b ustawy o VAT). Powyższa zasada obowiązywać będzie niezależnie od tego, czy jest to faktura korygująca in plus czy in minus. Dotychczas materia ta nie była objęta regulacją ustawy o VAT, co mogło sprzyjać niepewności prawa u podatników.
Jedynie w sytuacji, gdy podatnik zgodnie z art. 106j ust. 3 ustawy o VAT zdecyduje się na wystawienie zbiorczej faktury korygującej z tytułu opustu lub obniżki ceny, nie będzie wówczas musiał stosować pierwotnego kursu zastosowanego do każdej z korygowanych transakcji. Przeliczenia na złote wskazanych w fakturze kwot określonych w walucie obcej podatnik będzie mógł dokonać według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury korygującej (odpowiednio będzie mógł zastosować kurs średni EBC). Rozwiązanie będzie miało charakter fakultatywny. Przy jego zastosowaniu podatnik będzie mógł przyjąć jeden zbiorczy kurs do wszystkich korygowanych transakcji.
Uproszczenia w korektach WDT
Zgodnie z dotychczasowymi regulacjami, jeżeli podatnik w określonym czasie nie posiadał wymaganych dokumentów potwierdzających WDT, obowiązany był wykazać w ewidencji taką transakcję jako dostawę krajową i w konsekwencji zastosować właściwą stawkę podatku, np. w wysokości 23%. Jednakże po otrzymaniu dokumentów potwierdzających dokonanie WDT podatnik miał prawo do odpowiedniego skorygowania tej transakcji i zastosowania stawki 0%. W takim przypadku przepisy zobowiązywały podatnika do wykazania transakcji WDT w rozliczeniu za okres, w którym dostawa została dokonana.
Zgodnie ze zmienionym art. 42 ust. 12a ustawy o VAT dana transakcja WDT powinna być deklarowana za okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy (wystawiono fakturę). Zdarzają się bowiem sytuacje, w których obowiązek podatkowy powstanie w innym okresie niż miało miejsce dokonanie dostawy. W wyniku wprowadzonej zmiany uproszczone zostaną zatem zasady dokonywania korekt.
Nowe zasady dotyczące okresu deklarowania WDT w przypadku otrzymania dokumentów potwierdzających wywiezienie towarów z terytorium kraju po zastosowaniu „tymczasowo” stawki 23% zgodnie z art. 42 ust. 12 ustawy o VAT będą stosowane od dnia wejścia w życie nowelizacji. Jeżeli zatem po 1 lipca 2023 podatnik będzie stosował art. 42 ust. 12a ustawy o VAT, to każdą wykazywaną WDT (zgodnie z tym przepisem) zadeklaruje zgodnie z nowymi zasadami, niezależnie od tego, czy faktyczna dostawa miała miejsce przed czy po nowelizacji.
Wiążące informacje
Przepisy przewidują konsolidację kompetencji do wydawania wiążących informacji, czyli wiążącej informacji stawkowej (WIS), wiążącej informacji akcyzowej (WIA), wiążącej informacji taryfowej (WIT) oraz wiążącej informacji o pochodzeniu (WIP) po stronie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Zapewni to przedsiębiorcom uzyskanie wiążących informacji za pośrednictwem tego samego organu, co ma na celu osiągnięcie spójności i jednolitości rozstrzygnięć.
Rezygnacja z formalnego wymogu posiadania faktury przy WNT
Zgodnie z poprzednim stanem prawnym prawo do odliczenia VAT z tytułu WNT powstawało pod warunkiem, że podatnik otrzymał fakturę dokumentującą taką transakcję w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy. W przypadku niedotrzymania powyższego terminu podatnik był obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin. Po zmianie otrzymanie faktury nie będzie formalnym warunkiem odliczenia podatku. Podatek naliczony i należny z tytułu WNT będą zawsze rozliczane w tym samym okresie i tym samym będą dla podatników neutralne.
Ustalanie proporcji w VAT
Pakiet SLIM VAT 3 zwiększa kwotę pozwalającą na uznanie, że proporcja (sprzedaży mieszanej – opodatkowanej i zwolnionej) określona przez podatnika wynosi 100% w sytuacji, gdy proporcja ta faktycznie wynosi u niego powyżej 98%. Obecnie podatnik ma prawo uznać, że proporcja wynosi 100%, jeżeli kwota podatku naliczonego niepodlegająca odliczeniu wynikająca z zastosowania tej proporcji w skali roku była mniejsza niż 500 zł. Po wejściu w życie zmian kwota ta ulegnie zwiększeniu do 10 000 zł.
Nowe przepisy likwidują obowiązek uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu proporcji do odliczenia podatku naliczonego w przypadku podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotów, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł. W to miejsce wprowadza się wymóg jedynie zawiadamiania naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji. Podobnie mają operować podatnicy obowiązani do stosowania tzw. prewspółczynnika, którzy rozpoczynają w danym roku wykonywanie działalności – zamiast uzgadniania go w formie protokołu należy jedynie zawiadomić US.
Brak obowiązku druku dokumentów wystawionych na kasie fiskalnej
Obecnie obowiązkiem podatnika korzystającego z kasy fiskalnej jest m.in. drukowanie dokumentów wystawionych przez kasę fiskalną. Po wejściu w życie pakietu SLIM VAT 3 nie będzie potrzeby ich drukowania w przypadku korzystania z kas online (w tym kas wirtualnych). Dzięki powyższej zmianie podatnicy będą mieli wybór, czy robić to w formie papierowej, czy elektronicznej. Mimo że nie będzie obowiązku drukowania tychże dokumentów, podatnicy nadal będą zobowiązani do ich wystawiania jednak w formie elektronicznej. Takie rozwiązanie stanowi ułatwienie oraz zmniejsza koszty wywiązywania się z obowiązków ewidencyjnych.
Dysponowanie środkami z rachunku VAT
Rozszerzono możliwość dysponowania środkami na rachunku VAT – będzie nimi można opłacić również podatek od wydobycia niektórych kopalin, podatek od sprzedaży detalicznej, tzw. podatek cukrowy, tzw. podatek od produkcji okrętowej, opłatę od „małpek” oraz podatek tonażowy.
JPK_PIT i JPK_CIT
Poza tematem podatku od towarów i usług w SLIM VAT 3 o rok przedłużono terminy wejścia w życie obowiązku elektronicznego prowadzenia ksiąg oraz ich przesyłania do organów podatkowych (JPK_PIT i JPK_CIT). Dzięki temu, podatnicy będą mieli więcej czasu na przygotowanie systemów informatycznych.
Co dalej?
W ramach pakietu SLIM VAT 3 zrealizowano kilka dobrych pomysłów na uproszczenia czy ułatwienia dla przedsiębiorców. W naszej ocenie wprowadzone zmiany nie mają jednak charakteru rewolucyjnego. Warto jednak zwrócić uwagę, czy któreś z rozwiązań stanowi istotną wartość dla Państwa przedsiębiorstwa. Jeżeli tak, nasi eksperci pomogą w ocenie tego rozwiązania, zakresu prac do wykonania oraz pomogą w jego wdrożeniu.