Trudna sytuacja na rynku paliw stałych skłoniła rządzących do opracowania nowego systemu informacji o cenach paliw stałych i nałożenia obowiązku korzystania z niego przez sprzedawców węgla. Z czym wiąże się ta nowa powinność oraz jakie inne rozwiązania wprowadzono w celu wsparcia rynku paliw?
Podstawy prawne dla działań wspierających rynek paliwzostały zawarte w Ustawie z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (dalej: „Ustawa”), która weszła w życie 20 września 2022 r. W sierpniu opublikowano założenia projektu tej Ustawy, zgodnie z którymi miały zostać wprowadzone jedynie dwa główne rozwiązania wspomagające sytuację uczestników rynku paliw.
Pierwsze z nich to dodatek będący dofinansowaniem do kosztów ogrzewania niektórymi paliwami. Ma on spełniać rolę odpowiednika funkcjonującego już dodatku węglowego oraz być wypłacany gospodarstwom domowym oraz podmiotom ze sfery użyteczności publicznej, które również zostały uznane za wrażliwe na zmiany cen paliw. Zgodnie z obowiązującą już treścią przepisów dodatki dla gospodarstw domowych mają przybrać następujące wartości:
3000 złotych –gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe zasilany peletem drzewnym lub innym rodzajem biomasy, z wyłączeniem drewna kawałkowego
1000 złotych –gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia albo piec kaflowy, zasilane drewnem kawałkowym;
500 złotych – w przypadku kotłów gazowych zasilany skroplonym gazem LPG;
2000 złotych – dla kotłów olejowych.
Wniosek o wypłatę dodatku dla gospodarstw domowych można składać już na wzorze zawartym w opublikowanym rozporządzeniu (LINK). Z kolei podmioty uznane za wrażliwe obliczają wysokość dodatku na podstawie posiadanych faktur oraz wskazanego w ustawie wzoru i składają wniosek o jego wypłatę na dedykowanym dla nich formularzu. W razie problemów nasi specjaliści chętnie zaoferują wsparcie dla podmiotów ubiegających się o dodatek. Drugim głównym założeniem Ustawy było wprowadzenie mechanizmu ustalania przez przedsiębiorstwa energetyczne taryfy cenowej dla odbiorców ciepła. Jeżeli wytwórca ciepła sprzedaje je na cele mieszkaniowe lub użyteczności publicznej ma obowiązek stosować średnią cenę określoną w Ustawie, a następnie może ubiegać się o rekompensatę.
Gdy projekt Ustawy przeszedł przez pierwsze czytanie sejmowe okazało się, że dodatki i ograniczenie wzrostu kosztów zakupu ciepła jednak nie są jedynymi ważnymi zmianami prawnymi. Komisja sejmowa pracująca nad projektem postanowiła dodać nowe przepisy, co do których wcześniej nie toczyła się jakakolwiek dyskusja – przepisy o systemie informacji o cenach paliw stałych i limitach sprzedażowych.
System informacji cenowej ma być obowiązkowo użytkowany przez sprzedawców węgla, którzy posiadają status akcyzowy Pośredniczących Podmiotów Węglowych (PPW). Przedstawiciel takiego przedsiębiorcy powinien założyć konto w systemie, utworzyć konto sprzedawcy paliw stałych i powiązać je z danymi zawartymi na Platformie PUESC.
Po pozytywnym uwierzytelnieniu podmiotu, jego reprezentant lub osoba przez niego upoważniona mają wprowadzać do systemu informacje o:
adresach punktów, w których realizowana jest sprzedaż detaliczna,
sortymentach i nazwach handlowych węgla, który znajduje się w ofercie tego punktu,
dostępności danego produktu,
cenie paliwa.
Zachowanie aktualności przede wszystkim dwóch ostatnich informacji może okazać się dużym wyzwaniem. Obecnie założeniem systemu jest manualne uzupełnianie danych, nie przewidziano natomiast automatyzacji przenoszenia danych z systemu sprzedażowego PPW.
Dobrą informacją dla podmiotów objętych nowym obowiązkiem jest to, że w obecnej treści Ustawy nie przewidziano sankcji za brak użytkowania systemu. Obowiązek jednak istnieje, a organy nadzorujące rynek paliw stałych z uwagi na publiczne listy PPW zamieszczone na platformie PUESC będą miały łatwy dostęp do wiedzy, które podmioty się z niego nie wywiązały. Z drugiej strony warto wskazać, że publikacja w systemie nieprawidłowych danych może wiązać się z ryzykiem uznania tego działania za czyn nieuczciwej konkurencji.
Przedsiębiorcy obracający paliwami stałymi powinni zatem zaznajomić się z systemem i monitorować działania władzy mające na celu egzekwowanie nałożonego na nich obowiązku. Informacja o dacie wdrożenia systemu zostanie opublikowana przez Ministerstwo Cyfryzacji.
Oprócz systemu informacji o cenach paliw stałych w Ustawie przewidziano wdrożenie rozwiązań informatycznych mających na celu monitorowanie limitów sprzedaży paliw dla odbiorców końcowych. Rozwiązanie to ma na celu zapewnienie sprzedawcom węgla informacji o tym, ile paliwa zostało zakupione na dane źródło ciepła zgłoszone w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). Jeżeli dany nabywca przekroczył limit sprzedażowy u jednego sprzedawcy, drugi sprzedawca zyska możliwość zweryfikowania tej okoliczności.
Założeniem nowego rozwiązania systemowego jest jego połączenie z systemami sprzedażowymi PPW. W nich natomiast każdy nabywca powinien być zarejestrowany przez PESEL i numer deklaracji złożonej do CEEB. Dzięki temu umożliwiona zostanie kontrola wykorzystania limitów sprzedażowych przez danego nabywcę. W przypadku przekroczenia limitu, u któregokolwiek sprzedawcy, przepisy Ustawy zakazują dokonywania dalszych sprzedaży.
Jak udało się ustalić naszej kancelarii, system monitorowania limitów sprzedażowych jest na razie w fazie projektów i założeń. Nie jest jasne, czy będzie to odrębny system, czy będzie on stanowił moduł w ramach wyżej opisanego systemu informacji o cenach paliw stałych.
Podsumowując, na sprzedawców węgla nakładane są kolejne obowiązki. System informacji cenowej pojawi się już niedługo. Warto zaznajomić się ze specyfiką nowych rozwiązań i monitorować ich otoczenie prawne. W tym celu zapraszamy do naszej oferty szkoleniowej lub chętnie wesprzemy Państwa prywatną konsultacją.