Ewolucja ustawy akcyzowej. Jeszcze w tym roku podatnicy mogą się spodziewać dużych zmian w zakresie podatku akcyzowego. Zmiany te są kolejnym etapem uszczelniania i informatyzacji obrotu wyrobami akcyzowymi.
Od dawna zapowiadana duża nowelizacja podatku akcyzowego nabiera tempa. Pierwszy duży pakiet zmian w przepisach parlament uchwalił jeszcze w grudniu 2020 roku. W najbliższym czasie może zostać skierowana do prac parlamentarnych kolejna nowelizacja, która wprowadzi kolejne istotne zmiany w akcyzie.
Poszczególne zmiany w regulacjach akcyzowych nie wejdą w życie w jednym terminie i będą rozciągnięte w czasie – podatnik będzie musiał ustalić, które obwiązki i w jakim momencie zaczną obowiązywać. W przypadku niedopełnienia nakładanych przez ustawodawcę obowiązków odpowiedzialność karna podatnika będzie szersza niż dotychczas, przez projektowane przepisy karne. Ta skomplikowana układanka różnych źródeł zmian w obowiązkach akcyzowych powoduje, iż nie jest prosto ustalić co, kiedy i dla kogo ulegnie zmianie.
Obowiązki akcyzowe zaczynają coraz częściej dotyczyć nie tylko osób, które są producentami lub podmiotami obracającymi wyrobami akcyzowym. Regulacje te dotykają klientów i nabywców wyrobów, którzy często mogą nie być świadomi ciążących na nich obowiązków podatkowych. Ta tendencja pokazuje, że należy znacznie uważniej śledzić zmiany w podatku akcyzowym, nawet jeśli wydaje nam się, że te regulacje nas zupełnie nie dotyczą.
Cyfryzacja akcyzy
Wprowadzane zmiany w podatku akcyzowym jasno wskazują, że podatek ten coraz bardziej będzie korzystać z narzędzi cyfrowych. W przeciągu kolejnych miesięcy podatek akcyzowy może czekać prawdziwa rewolucja cyfrowa. Monitorowaniu będą podlegały nowe czynności, rozpocznie działanie Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych, prowadzona dotychczas w formie papierowej ewidencja wyrobów akcyzowych będzie musiała mieć postać elektroniczną, a deklaracje akcyzowe będą musiały być składane przez podatników jedynie w formie cyfrowej. Dokładniejsze monitorowanie wyrobów objętych preferencjami akcyzowymi sprawia, że do dedykowanych systemów informatycznych trafiają podmioty, które często jedynie zużywają te wyroby. Z tego powodu krąg podmiotów, których zmiany w akcyzie w jakiś sposób dotykają, stale się powiększa.
Elektroniczny dokument dostawy (e-DD) obowiązkowy od 2022 roku?
Elektroniczny dokument dostawy (e-DD) został wprowadzony w życie 1 stycznia 2019 r. przez przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy – Prawo celne. e-DD jest elektronicznym dokumentem, który ma zastąpić papierowe Dokumenty Dostawy wykorzystywane przy przemieszczeniu niektórych wyrobów akcyzowych poza procedurą zawieszenia akcyzy. Obecnie warunkiem stosowania zwolnienia z akcyzy ze względu na przeznaczenie oraz zastosowania w określonych przypadkach stawki 0 zł, jest dołączenie do przemieszczanych wyrobów dokumentu dostawy bądź przemieszczenie tych wyrobów z zastosowaniem e-DD. Tym samym podatnicy mają możliwość wyboru czy stosują dokumenty papierowe, czy elektroniczne. W praktyce, forma elektroniczna jest mało spotykana.
Należy spodziewać się, że nowelizacja wydłuży kolejny raz okres przejściowy, w ramach którego będzie dalej można stosować dokumenty w starej formie papierowej, aż do początku 2022 roku.
e-DD na wyroby węglowe
Nowelizacja zakłada również zróżnicowanie warunków zwolnienia od akcyzy dla wyrobów węglowych w zależności od tego czy będą one dostarczane przez pośredniczący podmiot węglowy, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał do 30 mln kg wyrobów węglowych czy przez pośredniczący podmiot węglowy, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych.
W przypadku sprzedaży na terytorium kraju przez PPW, który w poprzednim roku kalendarzowym sprzedał powyżej 30 mln kg wyrobów węglowych, warunkiem zwolnienia będzie m.in. wysłanie elektronicznego dokumentu dostawy poprzez system EMCS PL2.
Nowy Centralny Rejestr Podmiotów Akcyzowych
Planowane zmiany przewidują również wprowadzenie nowego Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych (CRPA). Poza cyfryzacją procesu rejestracji i aktualizacji danych podatnika, nowy rejestr spowoduje konieczność zweryfikowania i uaktualnienia danych przez wielu podatników już wcześniej zarejestrowanych na potrzeby akcyzy. Ponadto, obowiązek rejestracji obejmie nowe kategorie podmiotów.
Nowe zasady wydawania Wiążących Informacji Akcyzowych
Wiążąca Informacja Akcyzowa (WIA) to instytucja polegająca na wydaniu na wniosek zainteresowanego przez organ podatkowy wiążącej informacji w zakresie klasyfikacji CN wyrobów akcyzowych lub określenia rodzaju wyrobów akcyzowych.
Nowelizacja zakłada szereg istotnych zmian w funkcjonowaniu WIA. Przykładowo wprowadzony ma zostać 5 letni okres ważności wydawanych WIA, z możliwością przedłużenia na kolejne okresy, nie dłużej niż 5 lat, na wniosek podmiotu na rzecz, którego została wydana. Ograniczony zostanie krąg podmiotów, które mogą wystąpić o WIA – wystąpić mogą tylko podmioty, które faktycznie będą podejmowały się czynności związane z podatkiem akcyzowym.
Rejestr nabywców wyrobów z alkoholem skażonym
Sprzedawcy wyrobów, które w swym składzie zawierają alkohol etylowy o rzeczywistej objętościowej mocy alkoholu przekraczającej 50% objętości, skażonego określoną w ustawie mieszaniną, zobowiązani będą prowadzić rejestr nabywców tych towarów.
Obowiązek rejestrowania nabycia określonych towarów dotyczyć będzie sytuacji, gdy sprzedaż dokonywana jest w opakowaniach jednostkowych o pojemności większej niż 1,5l lub jednorazowej łącznej ilości sprzedanej większej niż 10 l. Zmiany te mogą być tym bardziej istotne, że stosowane powszechnie płyny antybakteryjne, będą często objęte obowiązkiem rejestracji w ewidencji o ile spełnione zostaną warunki wskazane w nowych przepisach.
Co dalej?
Zarówno uchwalona już nowelizacja jak i projekt kolejnej są bardzo obszerne. Zawierają one szereg większych lub mniejszych modyfikacji do obecnie obowiązujących regulacji. Powyżej wskazaliśmy tylko wybrane obszary jakie będą objęte nowelizacjami.
Projektowane przepisy zawierają w sobie wiele zmian, do których podatnicy będą musieli się dostosować. Poszczególne przepisy nowelizacji akcyzowej nie wejdą w życie w jednym terminie. Przepisy przewidują szereg różnych okresów przejściowych co sprawia, iż należy dobrze zweryfikować jak wiele będzie czasu na odpowiednie przygotowanie się. W przypadku niedopełnienia nakładanych przez ustawodawcę obowiązków w zakresie podatku akcyzowego, odpowiedzialność karna podatnika będzie szersza niż dotychczas.
Zapraszamy do udziału w naszych szkoleniach dotyczących planowanych zmian w podatku akcyzowym.